منبع تحت فشار
منبع تحت فشار یا منبع انبساط که امروزه با عنوان منبع پمپ نیز از آن یاد میشود به منظور ذخیره آب با فشار در صنعت تاسیسات به کار میرود. منابع تحت فشار در دو نوع دیافراگمی و تیوپ دار تولید و عرضه میشوند. و اغلب در بازار به دلیل ناآگاهی با یکدیگر اشتباه گرفته میشوند. جهت آشنایی با انواع منبع انبساط , کاربردها و نحوه نصب تا انتهای مطلب را مطالعه فرمایید.
اجزا تشکیل دهنده منبع انبساط
مخزن تحت فشار از سه قسمت پوسته , تیوپ و فلنج تشکیل شده است. پوسته خارجی اغلب از ورق با ضخامت 1.5 میلیمتر توسط دستگاه پرس و به صورت دو عدسی قرینه هم تولید میشود. این عدسی ها توسط دستگاه اتوماتیک به یکدیگر جوش خورده و سپس مورد آزمایش تست جوش قرار میگیرند.
جنس تیوپ منبع انبساط بهداشتی از نوع EPDM است که برای استفاده در پمپ های آب مصرفی و آب شرب بلامانع میباشد.
دلیل استفاده از منبع انبساط
در صنعت تاسیسات از منبع انبساط در تامین فشار آب مصرفی به همراه پمپ و سیستم های گرمایشی و سرمایشی استفاده میگردد.
منبع ذخیره پمپ با ذخیره کردن مقداری آب در درون خود از روشن و خاموش شدن دایم پمپ آب جلوگیری میکند.با نصب منبع تحت فشار بر روی پمپ ها همواره مقداری آب با فشار در لوله کشی وجود دارد و مصرف کننده در هنگام باز کردن شیر آب با افت فشار مواجه نخواهد شد. ضمن آنکه منبع تحت فشار با ذخیره مقدار اضافی آب پمپ شده , جلوی افزایش فشار ناگهانی آب , هنگام روشن شدن پمپ را میگیرد.
در سیستم های گرمایشی و سرمایش نیز منابع تحت فشار با ذخیره سازی آب اضافی درون خود جلوی افزایش یا کاهش بیش از حد فشار را میگیرند. با توجه به افزایش حجم آب هنگام گرم شدن, مقدار اضافی آب درون مخزن انباشته شده و هنگام خنک شدن به سیستم بازگردانده میشود و از تخریب لوله و اتصالات جلوگیری میشود.
منبع انبساط تیوپ دار
متداول ترین نوع مصرفی در بازار هستند. از جمله مزیت های آن میتوان به قیمت ارزان و تعمیرات آسان اشاره نمود. در زمان سوراخ یا پاره شدن تیوپ با باز کردن فلنج به راحتی میتوان نسبت به تعویض تیوپ اقدام نمود.
منبع انبساط دیافراگمی
در منابع انبساط دیافراگمی , دیافراگم جایگزین تیوپ شده است.از مزیت های آن میتوان به طول عمر بشتر آن نسبت به منابع تیوپی اشاره کرد. اما به دلیل ساختار یکپارچه و پرسی آن در صورت خرابی یا سوراخ شدن دیافراگم با نسبت به تعویض کل منبع اقدام نمود.علاوه بر اینکه از نظر قیمتی نیز به نسب گران ترند.
تنظیم فشار مخزن تحت فشار پمپ
تنظیم نبودن فشار منبع انبساط اعم از زیاد یا کم بودن فشار مشکلاتی از جمله خاموش و روشن شدن بیش از اندازه پمپ و در نهایت گرم شدن و سوختن پمپ را به دنبال میاورد.
بهترین فشار تنظیمی برای منبع انبساط پمپ ها مقدار 2psi تا حداکثر 10 درصد کمتر از فشار استارت پمپ میباشد. به عنوان مثال زمانی که فشار استارت پمپ را روی 29psi تنظیم میکنیم بهترین فشار تنظیمی منبع بین 26psi تا 27psi است.
توجه : فشار هوای منبع حتما باید در زمانی که منبع بدون آب و از لوله کشی جداست تنظیم شود.
توجه : فشار منبع بعد از خریداری و پیش از نصب حتما چک و تنظیم شود. تنظیم فشار انجام شده در کارخانه بعد از گذشت زمان به کاهش میابد.
نحوه انتخاب منبع تحت فشار پمپ
طبق قانون نظام مهندسی ساختمان سایز منبع تحت فشار برای هر واحد مسکونی مقدار 20 لیتر در نظر گرفته میشود.به عنوان مثال یک مساختمان سه واحدی به یک منبع انبساط 60 لیتری نیازمند است.
نکته : در ظرفیتهای بالا جهت اشغال فضای کمتر میتوان از چند منبع انبساط با ظرفیت برابر استفاده کرد.مثلا به جای بک منبع 120 لیتری از دو منبع 60 لیتری استفاده نمود.
زمان تعویض تیوپ منبع
طول عمر تیوپ منبع انبساط طبق استاندارهای جهانی 4 تا 6 ماه است.به دلیل انبساط و انقباض مداوم تیوپ پس از نهایتا 6 ماه خاصیت کشسانی آن از بین رفته و مواد پلیمری آن وارد آب آشامیدنی میشود.لذا بهتر است سالی دوبار نسبت به تعویض تیوپ اقدام گردد.
نحوه تست خرابی وسوراخ شدگی منبع انبساط پمپ
روش اول :
- درپوش بالای منبع را بردارید.
- سوزن هوای آن را فشار دهید اگر آب خارج شد به احتمال خیلی زیاد تیوپ سوراخ یا پاره شده است.
روش دوم:
- پمپ آب راخاموش کنید.
- شیر ورودی آب پمپ را ببندید.
- شیر آبی که در پایین ترین نقطه از ساختمان قرار دارد را باز کنید تا آب موجود در منبع تخلیه گردد.
- منبع را تکان دهید اگر صدای تکان خوردن آب به گوش رسید به احتمال زیاد تیوپ سوراخ است.
نکته در منابع تحت فشار تیوپی اگر فلنج سر پمپ به درستی و محکم بسته نشود باعث نشت هوای فشرده و کاهش فشار میشود.
لوازم مورد نیاز نصب پمپ با منبع تحت فشار
اگر پمپ آب با استفاده از منبع انبساط نصب شود اجزا زیر مورد نیاز میباشد:
- گیج فشار.
- شیر پنج راهی.
- پرشر سوییچ مکانیکی (پرشر پمپ).
- شیر یکطرفه.